Chirurgische endarterectomie
Een chirurgische endarterectomie is het met een open vaatingreep verwijderen van een stukje zieke binnenkant van een slagader. De buitenkant van de slagader wordt behouden. De slagader wordt dikwijls nadien gesloten met een patch, een ruitvormig stukje prothese in Dacron, zodat de arterie breder open staat op deze plaats.
Vernauwde en verkalkte liesslagader
Meestal gaat het om een vernauwde en verkalkte liesslagader. Op deze plaats is het implanteren van een stent niet altijd ideaal aangezien er veel plooibewegingen zijn in de lies en omdat er een belangrijke splitsing van de slagader in de lies is waaroverheen best geen stent wordt geplaatst.
U wordt meestal nuchter enkele uren voor het geplande operatietijdstip opgenomen. Als er specifieke voorbereiding nodig is (bv. bij slechtere nierfunctie) wordt U soms vroeger opgenomen. Voor de ingreep wordt de lies onthaard. De ingreep kan meestal onder ruggeprikverdoving gebeuren, dit in overleg met en door de anesthesist. Verdere uitleg (informed consent) omtrent de anesthesie wordt U pre-operatief door de anesthesist verstrekt.
Er wordt een verticale liesincisie van zeker 10 cm gemaakt. De slagader wordt in lengterichting open gemaakt. De zieke binnenkant van de slagader wordt er uit gelepeld. Daarna wordt de patch manueel ingenaaid. Tijdens dezelfde procedure wordt soms een ballondilatatie met of zonder stent hoger of lagerop uitgevoerd. De wonde wordt dichtgenaaid en dikwijls wordt een redon opvangpotje achtergelaten voor 1 dag.
Risico’s op korte termijn van een chirurgische endarterectomie zijn oa. nabloeding in de lies en acute thrombose van de slagader na de ingreep. U gaat na de ingreep naar de kamer. U kan naar huis als de wonde in de lies droog is, meestal na 2 of 3 dagen.
Afspraken omtrent bloedverdunners worden gemaakt bij ontslag. U krijgt meestal ook nog 10 dagen een spuitje heparine in de buikwand door de thuisverpleegster, en deze moet 10 dagen de wonde opvolgen en verzorgen. De hechtingen of haakjes mogen na 10 dagen door de thuisverpleegster of huisarts worden verwijderd. U komt terug op de raadpleging bij wondproblemen, nieuwe ischemie of anders na een maand. Verdere opvolging nadien is nodig.
Algemeen slagaderlijden
Overzicht van de klachten
Slagaderen of arteries zijn aanvoerende bloedvaten en ze voorzien de weefsels van de noodzakelijke zuurstof en voedingsstoffen. Deze arteries kunnen vernauwen (stenoseren) of dichtslibben (occluderen) vooral als gevolg van roken. Ook oa. diabetes, erfelijkheid, leeftijd, hoge bloeddruk en cholesterol kunnen slagaderproblemen uitlokken. Een deel van de behandeling is dan ook deze uitlokkende factoren corrigeren voor zover mogelijk.
De klachten zijn afhankelijk van de ernst, de uitgebreidheid, de lokalisatie en de snelheid van het vernauwen of dicht gaan van de slagader. In de benen gaat het van etalagebenen (claudicatio) naar pijn in rust tot het optreden van wonden of afsterven van weefsels. Naar de hersenen kan het een beroerte uitlokken, in de darmen een infarct. De slagaderen kunnen ook uitrekken (dilateren), wat in de buik kan leiden tot scheuren van een aneurysma (hartaderbreuk).
Er zijn voor al deze problemen meerdere behandelingsmogelijkheden, en wordt wordt steeds gezocht naar de minst invasieve en meest efficiënte optie. Opvolging nadien is zeer belangrijk omdat het probleem wel kan behandeld worden maar niet altijd genezen : soms zijn de jaren eropvolgend nieuwe procedures noodzakelijk.
Plaats van de klachten
Slagaderproblemen aan de benen
Vernauwingen of volledige verstopping van de bloedvaten in de benen geven variabele klachten afhankelijk van de ernst. Aanvankelijk voelt men weinig, de eerste symptomen zijn verkramping bij het stappen, nadien komen er ook pijnklachten in rust of wondproblemen.
Classificatie opgesteld door Dr Fontaine in 1954:
- Stadium I: vaatafwijkingen zonder klachten
- Stadium II: etalagebenen (claudicatio intermittens)
– IIa indien klachten na meer dan 200 meter lopen
– IIb indien minder dan 200 meter lopen - Stadium III: pijn bij rust
- Stadium IV: trofische letsels,: zweertjes aan tenen/voeten die niet goed genezen
Risicofactoren
Een vernauwing in de slagader is het gevolg van slagaderverkalking (atherosclerose). Bekende risicofactoren voor slagaderverkalking zijn roken, hypertensie (hoge bloeddruk), diabetes mellitus (suikerziekte) en een te hoog cholesterolgehalte in het bloed.